टरबूज/खरबूज हे वेलवर्गीय पिकातील अत्यंत कमी कालावधीत जास्त नफा देऊन जाणारे पीक आहे, हे कोणत्याही सीजन मध्ये येते, परंतु उन्हाळ्यामध्ये त्याची जास्त मागणी असल्यामुळे १५ जानेवारी ते १५ मार्च मध्ये लागण केलेली जास्त फायदेशीर ठरते.
◆ टरबूज/खरबूज ला मल्चिंग पेपर व ड्रीप असणे अत्यंत गरजेचे आहे व बी ऐवजी रोपे तयार करून लावलेले सुद्धा फायदेशीर ठरते.
●लागवडीचे अंतर :-
टरबूज/खरबूज हे पूर्णतः जमिनीवर पसरत असल्या कारणाने दोन रोपामधील अंतरपेक्षा दोन ओळीमधील अंतर महत्वाचे आहे. त्यासाठी सरीतील अंतर कमीत कमी ६ ते ७ फूट व दोन रोपांतील अंतर १.२५ ते १.५ फूट ठेऊन झिगझॅग पद्धतीने लागण केल्यास फायदेशीर ठरते.
●एकात्मिक खत व्यवस्थापन
●सेंद्रिय खते:-
◆लागवडीसाठी शेत तयार करताना चांगले कुजलेले शेणखत ८-१० टन शेतामध्ये टाकावे.
◆बेड बनवल्यानंतर त्यामध्ये ३ ते ४ बॅग निंबोळीपेंड टाकावी.
●रासायनिक खते:-
◆ बेसल डोस
युरिया @ १ बॅग + सुपर फॉस्फेट @ ४ बॅग + पोटॅश @ १ बॅग
किंवा
२ बॅग डी ए पी + २५ किलो यूरिया + १ बॅग पोटॅश
किंवा
२.५ बॅग किलो १०:२६:२६ + २५ किलो यूरिया.
◆वरील तिन्ही कॉम्बिनेशन पैकी शेतकऱ्यांच्या इच्छेनुसार एका कॉम्बिनेशनचा वापर करून त्यामध्ये
सल्फर @ ६ ते १० किलो
१० ते १२ किलो ह्यूमीक ऍसिड, अमिनो ऍसिड असलेले ग्रॅन्यूअल
टीप: कोणतेही मायक्रोनुट्रिएन्ट सुरवातिला बेसल डोस मध्ये देऊ नये
अशा प्रकारे बेसल डोस बेडमध्ये भरावा व बेड ६० ते ७० % लागवडी अगोदर ओला करावा व नंतर लागवड करावी.
●आळवणी द्वारे खत व कीडरोग व्यवस्थापन (प्रति एकर)
१.रोप लागवडीनंतर ५ दिवसांनी किंवा बियाणे लागवडीनंतर १५ दिवसांनी
PSB + KSB + TRICO प्रत्येकी १ लिटर
मायकोरायझा @ १०० ग्रॅम
अमिनो ऍसिड ६२.५ % @ १ लिटर
गूळ @ १ किलो
२. लागवडीनंतर १० दिवसांनी
कार्बेन्डॅझिम @ ५०० ग्रॅम / किटाझिन – ५०० मिली
थायमेथॉक्झाम @ १०० ग्रॅम /इमिडाक्लोप्रिड – २५० ग्रॅम
३. लागवडीनंतर १५ दिवसांनी
१९:१९:१९ @ ३ किलो
१२:६१:०० @ ३ किलो
EDDHA -Fe @ ५०० ग्रॅम
४. लागवडीनंतर २० दिवसांनी
मिक्स मायक्रोनुट्रिएन्ट @ २ किलो
मॅग्नेशियम सल्फेट @ ५ किलो
सल्फर ९० % WG @ १.५ किलो
● ड्रीपद्वारे खत व किडरोग व्यवस्थापन (प्रति एकर)
१. लागवडीनंतर २५ दिवसांनी
१३:००:४५ @ ३ किलो
कॅल्शिअम नायट्रेट @ ७ किलो
बोरॉन @ ५०० ग्रॅम
२. लागवडीनंतर ३० दिवसांनी
१३:४०:१३ @ ४ किलो
१२:६१:०० @ ४ किलो
चिलेटेड झिंक @ ५०० ग्रॅम
३. लागवडीनंतर ३५ दिवसांनी
१२:६१:०० @ ४ किलो
००:००:५० @ ४ किलो
सिव्हिडं एक्सट्रॅक्ट @ १ लिटर
४. लागवडीनंतर ४० दिवसांनी
००:५२:३४ @ ४ किलो
१३:४०:१३ @ ४ किलो
चिलेटेड मॅग्निज @ ५०० ग्रॅम
५. लागवडीनंतर ४५ दिवसांनी
कॉपर ऑक्सि क्लोराइड (COC) – ५०० ग्रॅम किंवा
कॉपर हैड्रोक्सिडं (kocide)- २५० ग्रॅम
व्हालीडामायसिन @ 1 लिटर
६. लागवडीनंतर ५० दिवसांनी
मिक्स मायक्रोनुट्रिएन्ट @ २ किलो
मॅग्नेशियम सल्फेट @ ६ किलो
सल्फर ९० % WG @ १.५ किलो
७. लागवडीनंतर ५५ दिवसांनी
००:५२:३४ @ ४ किलो
पोटॅशिअम शोनाईट @ ४ किलो
चिलेटेड कॅल्शिअम @ ५०० ग्रॅम
८. लागवडीनंतर ६० ते ७० दिवसांनी
००:००:५० @ ४ किलो
पोटॅशिअम शोनाईट @ ४ किलो
● फवारणी द्वारे खत व कीड रोग व्यवस्थापन ( प्रति लिटर पाण्यासाठी )
१. लागवडीनंतर ८ ते १० दिवसांनी
१९:१९:१९ @ ३ ग्रॅम
अमिनो ऍसिड ६२.५ % @ २ मिली
२. लागवडीनंतर १२ ते १५ दिवसांनी
मिक्स मायक्रोनुट्रिएन्ट @ १.२५ ग्रॅम
१२:६१:०० @ २.५ ग्रॅम
मॅग्नेशियम सल्फेट @ २.५ ग्रॅम
३. लागवडीनंतर २० ते २२ दिवसांनी
प्रोपिनेब / मॅन्कॉझेब / कार्बेन्डॅझिम
ट्रायझोफॉस @ १ मिली
डेल्टामेथ्रीन @ २ मिली
४. लागवडीनंतर २५ ते २८ दिवसांनी
बोरॉन @ ०.५ मिली
चिलेटेड कॅल्शिअम @ ०.५ ग्रॅम
मॅग्नेशियम सल्फेट @ २.५ ग्रॅम
५. लागवडीनंतर ३२ ते ३५ दिवसांनी
०:५२:३४ @ २.५ ग्रॅम
फ्लॉवरिंग व सेटिंग टॉनिक
मिक्स मायक्रोनुट्रिएन्ट @ २५० ग्रॅम
६. लागवडीनंतर ४० ते ४५ दिवसांनी
हेक्झाकोनॉझोल @ १ ग्रॅम
स्पिनोस्याड @ ०.२५ मिली
७. लागवडीनंतर ५० ते ५५ दिवसांनी
०:५२:३४ @ ३ ग्रॅम
पोटॅशिअम शोनाईट @ ३ ग्रॅम
6 BA @ १५ पी पी एम
८. लागवडीनंतर ६० ते ६५ दिवसांनी
०:०:५० @ ३ ग्रॅम
पोटॅशिअम शोनाईट @ ३ ग्रॅम
● महत्वाचे मुद्दे:
१. टरबूज/खरबूज पिकाला फळ माशीचा अटॅक खूप असतो म्हणून ८० ते १०० % सेटिंग झाल्यानंतर लगेच प्रति एकर १० ते १५ कामगंध सापळे लावणे गरजेचे आहे.
२. रस शोषक किडींसाठी ४० ते ५०;पिवळे व निळे स्टीकिंग पॅड लागवडीनंतर ५ ते ६ दिवसात लावावे.
३. टरबूज/खरबूज पिकाला सल्फर युक्त बुरशीनाशकांची वापर करू नये
४. पिक फूलो-यात असतांना रासायनिक किटकनाशके फवारू नये. मधमाशी मरणार नाही, अशी किटकनाशके वापरण्यास हरकत नाही.
डॉ. ओमप्रकाश हिरेमृदा शास्त्रज्ञ, नाशिकमो नं. ७५८८०१५४९१
श्री. नामदेव भामरे
BSc. Agri. MBA
पिंगळवाडे (सटाणा)
मो नं. ९४२१९९६७९९